نوزاد با مهارت‌های غیر قابل باوری به دنیا می‌آید که همه آن‌ها او را برای ادامه بقا تجهیز می‌کند. با آنکه روی بدن و حرکات خود کنترل محدودی دارد، اما قدرت ادراک بالایی داشته و به وسیله آن‌ها می‌تواند به نیاز‌های خود برسد.


نوزادان از کی می‌ شنوند؟

پیش از تولد

در حدود هفته ۱۸ بارداری، جنین اولین صدا‌ها را می‌شنود. تا هفته ۲۴ بارداری، گوش‌های کوچک او به سرعت در حال رشد هستند. حساسیت جنین نسبت به صدا با گذر هفته‌ها بیشتر و بیشتر می‌شود.

جنین در این سن به صدا‌های محدودی گوش می‌دهد، صدا‌هایی که حتی شما متوجه آن نمی‌شوید. آن‌ها صدای بدن شما هستند. این صدا‌ها شامل ضربان قلب، تنفس حرکت هوا در داخل و خارج از ریه‌ها، حرکات شکم و دستگاه گوارش و حتی صدای جریان خون از طریق بند ناف هستند.

همانطور که جنین در رحم رشد می‌کند، صدا‌های بیشتری برای او قابل شنیدن می‌شود.در حدود هفته ۲۵ و ۲۶ بارداری، جنین در رحم به صدا‌های بیرونی، واکنش نشان می‌دهد. مطالعات انجام شده بر روی رحم نشان داده است که صدا‌های بیرونی، شدتشان در رحم به نصف کاهش می‌یابد.

دلیل این امر این است که در رحم هیچ هوای آزادی وجود ندارد. جنین با مایع آمنیوتیک و لایه‌های بدن مادر احاطه شده که موجب تخفیف صدا‌های خارج از بدن می‌شود.

مهمترین صدایی که جنین در رحم می‌شنود، صدای شماست. در سه ماهه سوم، جنین می‌تواند آن را تشخیص دهد. جنین با شنیدن صدای مادر ضربان قلبش افزایش می‌یابد و اینگونه به صدای او واکنش نشان می‌دهد.


پس از تولد

کودک شما در بدو تولد نسبت به صدا‌ها هوشیار است، به ویژه نسبت به صدای مادر خود، که تا به حال به خاطر "مایع رحمی" آن را به صورت خفه‌ای می‌شنید، حساس است. او حتی در این مرحله به ریتم و آهنگ کلام نیز حساس است. البته از میان همه صدا‌ها جالب‌ترین صدا برای او، شنیدن صدای خودش خواهد بود.


مشکلات شنوایی

با اینکه توانایی شنیدن، امر مهمی در یادگیری حرف زدن به حساب می‌آید، اما کودکان کم شنوا و یا ناشنوا هم از راه علائم زبانی و کسب مهارت‌های لب خوانی با دیگران ارتباط برقرار می‌کنند.

کودکان ناشنوا در صورت تشخیص به موقع ناشنوایی‌شان، می‌توانند با همان سرعت کودکان شنوا، مهارت‌های زبانی را یاد بگیرند. به همین خاطر است که کشور امریکا، شنوایی کودکان را مانند کشور انگلیس هنگام تولد مورد آزمایش قرار می‌دهد.

سنجش شنوایی فقط هنگام تولد انجام نمی‌شود، بلکه در سال‌های بعد هم که امکان کم شنوایی وجود دارد، باید انجام شود. این کم شنوایی معمولا به خاطر تجمع مایع چسبنده در گوش میانی است. در واقع تجمع مایع غلیظ پشت پرده صماخ، که بر اثر تکرار سرماخوردگی و عفونت گوش کودکان و نوزادان به وجود می‌آید.

راه‌های درمان یا خارج ساختن این مایع از گوش کودکان متفاوت است. یکی از آن‌ها استفاده از لوله‌های باریکی است که به پرده صماخ وارد می‌کنند تا مایع داخل آن را بیرون کشند و شنوایی کودک را به حالت طبیعی برگردانند.

یکی دیگر از مشکلات شنوایی کودکان، به دلیل تشکیل واکس (ماده مومی شکل درون گوش) در داخل گوش است که مشکل رایجی است و ناشنوایی خفیفی را ایجاد می‌کند. واکس معمولا با قطره یا کشیدن مایع با سرنگ برطرف می‌شود.


آزمایش‌های شنوایی

اولین آزمایش شنوایی

آزمایش جدید غربالگری شنوایی نوزادان که آزمایش پرتو‌های صوتی گوش نامیده می‌شود، روی نوزادانی صورت می‌گیرد که مشکل حسی – عصبی خاصی دارند که روی شنوایی تاثیر می‌گذارد. برای این آزمایش، گوشی‌ای که به یک رایانه وصل است روی گوش نوزاد قرار می‌دهند و صوتی را از راه رایانه به گوش نوزاد می‌رسانند. اگر صوت برگردد، شنوایی نوزاد طبیعی است و اگر هیچ برگشت صوتی وجود نداشته باشد، آزمایش دیگری روی کودک انجام می‌شود که پاسخ شنوایی ساقه مغز (ABR) نامیده می‌شود. به این شکل که گیرنده‌های کوچکی به سر نوزاد وصل می‌کنند و اصواتی از راه گوشی در گوش کودک پخش می‌شود و یک رایانه پاسخ‌های شنوایی داخل مغز کودک را اندازه گیری می‌کند.


آزمایش پرت کردن حواس

آزمایش بعدی که آزمایش پرت کردن حواس نامیده می‌شود، معمولا حدود ۷ ماهگی نوزاد انجام می‌شود. این آزمایش توسط دو نفر شنوایی سنج انجام می‌گیرد. یکی از آن‌ها با یک اسباب بازی حواس کودک را پرت می‌کند و بعد آن را پنهان می‌کند. در این مرحله شنوایی سنج دیگر که پشت کودک ایستاده، جغجغه یا شی دیگری را به صدا در می‌آورد. اگر کودک خودش به طرف صدا برگردد، شنوایی اش طبیعی است. ضریب خطای این آزمایش بالاست، چون کودکان کمی بزرگتر ممکن است آن قدر جذب پیدا کردن اسباب بازی پنهان شده بشوند که حتی اگر صدای جغجغه را هم بشنوند، توجهی به آن نکنند.


آزمایش تمایز گفتار

در این آزمایش که در هجده ماهگی صورت می‌گیرد، کودک را در مقابل چند اسباب بازی آشنا می‌نشانند. صوت‌هایی که در نام این اسباب بازی‌ها هستند، همه فرکانس‌های صدای گفتاری را در خود دارند. آزمایشگر اول مطمئن می‌شود که کودک اسم همه اسباب بازی‌ها را می‌داند و بعد جلو دهانش را می‌گیرد و به آرامی، هر یک از اسباب بازی‌ها را نام می‌برد تا ببیند کودک می‌تواند صدایش را بشنود و به درستی به هریک از اسباب بازی‌ها اشاره کند یا خیر.


سنجش شنوایی با استفاده از اصوات خالص

اگر پزشک متخصص به مشکل شنوایی کودکتان شک داشته باشد، آزمایشی بر روی او انجام می‌دهد که آزمایش اصوات خالص نام دارد. البته این آزمایش معمولا برای کودکان زیر چهار سال انجام نمی‌شود. زیرا نمی‌توانند یک جا بنشینند و گوشی را روی گوششان تحمل کنند.

این آزمایش بر روی بزرگسالان نیز انجام می‌شود. روند آزمایش بدین گونه است که صدا را با فرکانس و شدت متفاوت به گوش می‌فرستند و کودک هر بار که صدایی را می‌شنود باید یک قطعه اسباب بازی را توی جعبه بیاندازد.


جمع بندی

جنین در هفته هجدهم بارداری، اولین صداها را می‌شنود.

نوزاد در بدو تولد شنوایی کامل دارد.

در صورت بروز مشکل در شنوایی نوزاد با انجام آزمایش‌های گوناگون و درمان به موقع می توان مشکل پیش آمده را به طور کامل و یا تا حد زیادی برطرف کرد.


منبع: سایت ستاره